ΑΠΟΚΡΙΕΣ

ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ!









Αποκριάτικα έθιμα από όλη την Ελλάδα

Κρήτη: Στην Κρήτη, γιορτάζουν τις μέρες του καρναβαλιού με ιδιαίτερη ένταση, αφού οι κιθάρες και τα μαντολίνα πρωτοστατούν στις εκδηλώσεις και συνοδεύουν τις μασκαράδες στην μεγάλη παρέλαση. Η παρέλαση αυτή ολοκληρώνεται στην παραλιακή λεωφόρο και καταλήγει σε μεγάλο γλέντι στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη. Ένα από τα κρητικά αποκριάτικα έθιμα, είναι και οι «Λεράδες». Οι «Λεράδες», είναι μασκαράδες οι οποίοι φορούν γύρω από την μέση και τα χέρια μεγάλες κουδούνες και αποτελούν την συνηθέστερη μεταμφίεση των Κρητικών. Χαρακτηριστική δε μάσκα των Κρητικών, είναι η «Σιβιανή μάσκα». Αυτή είναι κατασκευασμένη από την ρίζα του φυτού «Αθάνατος». Ομάδα ανθρώπων φορά την μάσκα αυτή και περιφέρεται στα σπίτια του νησιού.


Κάρπαθος: Στο νησί της Καρπάθου, έχουν ένα ξεχωριστό έθιμο, στο οποίο διακωμωδούν τις δίκες των Δικαστηρίων. Εκεί λοιπόν, την Καθαρά Δευτέρα, λειτουργεί το λεγόμενο «Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων». Σ’ αυτό οδηγούνται άνθρωποι που έχουν κάνει άσεμνες πράξεις και χειρονομίες σε κάποιους άλλους, προκειμένου να δικαστούν από τους λεγόμενους «Τζαφιέδες», που είναι οι χωροφύλακες. Η δίκη, εξελίσσεται σε γέλια και πειράγματα και καταλήγει σε ένα μεγάλο αποκριάτικο γλέντι.

Καλαμάτα: Στην Καλαμάτα, αναβιώνει κάθε χρόνο το παραδοσιακό γαϊτανάκι, το οποίο και λαμβάνει χώρα στην κεντρική πλατεία του χωριού. Ένα από τα χαρακτηριστικά τοπικά αποκριάτικα έθιμα, είναι το κρέμασμα της «γριάς Συκούς». Σύμφωνα με την παράδοση, αυτό το έθιμο λαμβάνει χώρα το πρωί της Καθαρής Δευτέρας, στο ίδιο σημείο της πλατείας στο οποίο και κρεμάστηκε η «γριά Συκούς» κατ’ εντολή του Ιμπραήμ Πασά.

Μεσσήνη: Εκεί, έχουν ένα χαρακτηριστικό έθιμο το οποίο και λέγεται, «Κυριακή της Τυροφάγο». Σύμφωνα μ’ αυτό, πολλοί μασκαράδες κυκλοφορούν και γλεντούν στους δρόμους, συνοδευόμενοι από οργανοπαίκτες της περιοχής καθώς και της Δημοτικής Φιλαρμονικής. Το έθιμο αυτό, λαμβάνει χώρα την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα, ενώ το βράδυ της ίδιας μέρας, οι κάτοικοι συνηθίζουν να ανάβουν φωτιές σε διάφορα σημεία της πόλης, γύρω από τις οποίες κυριαρχεί το γλέντι και ο χορός.

Πάτρα: Το καρναβάλι της Πάτρας, αποτελεί το πιο γνωστή εκδήλωση της χώρας μας. Στην Πάτρα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις στην περίοδο των Αποκριών. Την τελευταία εβδομάδα των Αποκριών έχουμε και τον τερματισμό των καρναβαλικών εκδηλώσεων με τις δύο μεγάλες παρελάσεις των αποκριάτικων αρμάτων. Το Πατρινό Καρναβάλι άλλωστε, μετρά γύρω στα 180 χρόνια ιστορίας. Τις παρελάσεις απαρτίζουν μεγάλα αποκριάτικα άρματα που συνήθως σατυρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα των ημερών μας, αλλά και πλήθος μασκαράδων, τόσο με Πατρινούς όσο και άλλους απ’ όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Ένα γνωστό και άκρως πατρινό έθιμο, είναι και τα λεγόμενα «Μπουρμπούλια». Σύμφωνα μ’ αυτό το έθιμο, γυναίκες μεταμφιέζονται σε ντόμινο, κρύβοντας τόσο το πρόσωπό τους, όσο και το σώμα τους, ώστε να έχουν εκείνες την αποκλειστική επιλογή του καβαλιέρου τους και συμμετέχουν σε απογευματινούς χορούς.

Κέρκυρα: Στην Κέρκυρα, σαλπιγκτές και τυμπανιστές περιφέρονται στους δρόμους του νησιού, προκειμένου να αναγγείλουν τον ερχομό του «Σιορ Καρνάβαλου». Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, γίνεται η μεγάλη παρέλαση του «Σιορ Καρνάβαλου», η οποία και τερματίζει στην Κάτω Πλατεία όπου και θα γίνει το κάψιμό του.

Άμφισσα: Στην Άμφισσα, το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, αναβιώνει ο θρύλος του «στοιχειού». Το «στοιχειό» αυτό ξεκινά από την περιοχή της Χάρμαινας και μαζί με εκατοντάδες μασκαράδες, κατεβαίνει τα σκαλιά του Άη Νικόλα. Το «στοιχειό της Χάρμαινας», λέγεται ότι αγαπούσε και προστάτευε τους Ταμπάκηδες, που ήταν οι βυρσοδέψες της περιοχής και ήταν αναγκασμένοι να βρίσκονται στην Βρύση μέρα και νύχτα.
Θήβα: Στην Θήβα ένα έθιμο που κρατά από το 1830, είναι και η αναπαράσταση του «Βλάχικου Γάμου». Αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρή Δευτέρα.

Σκύρος: Στο νησί της Σκύρου, κλασικό αποκριάτικο έθιμο, είναι ο «γέρος» και η «κορέλα». Ο «γέρος» φοράει χοντρή μαύρη κάπα, άσπρη υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2 – 3 σειρές κουδούνια. Το πρόσωπό του καλύπτεται από προβιά μικρού κατσικιού και, περπατώντας με χορευτικό ρυθμό, καταφέρνει να ηχούν μελωδικά τα κουδούνια που φοράει. Η «κορέλα», η ντάμα του γέρου, είναι ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα, με κυρίαρχο χρώμα το άσπρο και καλυμμένο το πρόσωπό της. Το δίδυμο αυτής της σκυριανής Αποκριάς συνοδεύει πολλές φορές και ο «φράγκος». Αυτός ο μασκαράς, ντυμένος με παραδοσιακά ρούχα του νησιού αλλά και παντελόνι, σατιρίζει εκείνους τους Σκυριανούς που έβγαλαν τις βράκες και φόρεσαν παντελόνια (φράγκικα).


Iωάννινα: Εκεί, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, γιορτάζουν οι λεγόμενες «Τζαμάλες». Αυτές είναι μεγάλες φωτιές, όπου πλήθος μεταμφιεσμένων χορεύει γύρω τους σε διπλές και τριπλές σειρές.

Πρέβεζα & Άρτα: Και στις δύο αυτές περιοχές, κάθε χρόνο πραγματοποιείται το λεγόμενο «Καρναβάλι των γυναικών». Σ’ αυτό συμμετέχουν αποκλειστικά μεταμφιεσμένες γυναίκες, οι οποίες και περιφέρονται στους δρόμους με την συνοδεία αρμάτων.

Μακεδονία: Εκεί, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται, οι λεγόμενοι «Κουδουνοφόροι Τράγοι». Αυτοί, είναι ομάδες μεταμφιεσμένων, ντυμένοι με μαύρες γιδοπροβιές και τέσσερα πολύ μεγάλα σιδερένια κουδούνια. Όπως περιφέρονται στους δρόμους, προκαλούν αναστάτωση και θόρυβο, ενώ παράλληλα τραγουδούν και με γοερή φωνή.

Σέρρες: Στο νομό Σερρών, αναβιώνει το έθιμο του «Καλόγερου». Τη γιορτή αυτή αρχίζουν οι Αναστενάρηδες με απόκρυφη μυσταγωγία και συμμετέχουν και οι μίμοι, οι οποίοι συγκροτούν το θίασο: ο Βασιλιάς, το Βασιλόπουλο, ο καπιστράς, ο καλόγερος, η νύφη, η μπάμπω και το εφταμηνίτικο, οι γύφτοι με την αρκούδα και, τέλος, οι Κουρούτζηδες (φύλακες).

Ξάνθη: Στην Ξάνθη, αναβιώνει το έθιμο «Κάψιμο του Τζάρου». Σύμφωνα με την λαϊκή μας παράδοση, ο «Τζάρος» ήταν ένα ανθρώπινο ομοίωμα που βρισκόταν τοποθετημένο πάνω σε πουρνάρια. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, καιγόταν στο κέντρο της πλατείας, προκειμένου οι κάτοικοι της περιοχής να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Αυτό το έθιμο προέρχεται από τους πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Το όνομα «Τζάρος» προήλθε από τον ήχο που έκαναν τα πουρνάρια όταν καίγονταν . Μετά το κάψιμο του «Τζάρου» την σειρά τους παίρνουν αμέτρητα πολύχρωμα πυροτεχνήματα.


   ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Το Πατρινό καρναβάλι είναι η μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα. Μετρά 180 χρόνια ιστορίας. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 17 Ιανουαρίου και διαρκούν μέχρι την Καθαρή Δευτέρα. Το καρναβάλι της Πάτρας δεν είναι μόνο μια συγκεκριμένη εκδήλωση αλλά ένα σύνολο εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις, κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καρναβάλι των μικρών κ.ά. Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο της Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας. Χαρακτηριστικές αρχές του είναι ο αυθορμητισμός, ο αυτοσχεδιασμός, η πηγαία έμπνευση και ο εθελοντισμός.




ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ  ΧΑΡΤΑΕΤΩΝ

1.  Πώς να φτιάξετε τον δικό σας χαρταετό:
Για χαρταετό σε σχήμα διαμαντιού θα χρειαστείτε:
- Σπάγγο
- Κόλλα ή κολλητική ταινία
- Ανθεκτικό χαρτί (102cm x 102cm)
- Δύο ανθεκτικές βέργες από καλάμι ή ελαφρύ ξύλο. Η μία πρέπει να έχει μήκος 90cm και η άλλη 102cm
- Μαρκαδόρους και μπογιές για να διακοσμήσετε τον χαρταετό σας.
Οδηγίες:
1. Τοποθετήστε την μικρότερη βέργα οριζοντίως και κάθετα επί της μακρύτερης βέργας σχηματίζοντας έναν σταυρό. Η μικρή βέργα πρέπει δεν πρέπει να τοποθετηθεί ακριβώς στο μέσο της μεγαλύτερης αλλά ψηλότερα, ενώ τα άκρα της μικρής βέργας πρέπει να απέχουν ακριβώς το ίδιο από την ένωσή τους με την μεγαλύτερη βέργα.
2. Δέστε γερά μεταξύ τους τις δύο βέργες.
3. Στα τέσσερα άκρα του σταυρού που σχηματίστηκε φτιάξτε εγκοπές αρκετά βαθιές ώστε να μπορείτε να περάσετε από μέσα τον σπάγγο που χρησιμοποιείτε. Περάστε σπάγγο μέσα από τις τέσσερις εγκοπές. Κάντε μια θηλιά στο πάνω μέρος του σταυρού με τον σπάγγο και στερεώστε τον δένοντάς τον γύρω από την βέργα. Τεντώστε τον σπάγγο τραβώντας τον από το κάτω μέρος του σταυρού και κάντε και εκεί μια θηλιά. Ο σπάγγος πρέπει να είναι τεντωμένος, αλλά όχι τόσο ώστε να λυγίζει τις βέργες. Στερεώστε καλά τον σπάγγο κόψτε το κομμάτι που σας περίσσεψε.
4. Απλώστε το χαρτί πάνω στον σταυρό. Κόψτε το γύρω γύρω αφήνοντας περιθώριο 2-3cm. Διπλώστε τις άκρες αυτές (το περιθώριο) γύρω από τον τεντωμένο σπάγγο και κολλήστε το με ταινία ή κόλλα ώστε το χαρτί να είναι τεντωμένο.
5. Κόψτε ένα κομμάτι σπάγγου περίπου 122cm και δέστε την μια άκρη στην θηλιά στο επάνω μέρος του σταυρού και την άλλη στην θηλιά στο κάτω μέρος του σταυρού. Κάντε μια θηλιά στον σπάγγο αυτό, ακριβώς πάνω από την ένωση των βεργών. Από αυτήν την θηλιά θα περάσει η καλούμπα.
6. Με ένα κομμάτι σπάγγο στον οποίο θα δέσετε κορδέλες σε απόσταση περίπου 10cm η μία από την άλλη θα φτιάξετε την ουρά του χαρταετού. Στερεώστε την ουρά στην θηλιά στο κάτω μέρος του σταυρού.
7. Διακοσμήστε τον χαρταετό σας.
Ο χαρταετός σας είναι έτοιμος!


2.   Τι θα χρειαστείς
3 ελαφρά πηχάκια από ξύλο, περίπου 80 εκατοστά το καθένα
χαρτόνι ή πολύ λεπτό νάιλον
γερό σπάγκο
λεπτό σύρμα
κολλητική ταινία
χρωματιστά χαρτιά κομμένα σε λωρίδες για την ουρά

Ξεκινάς κάνοντας στα άκρα από κάθε πηχάκι κάνουμε δύο μικρές εγκοπές. 
Δένεις γερά μεταξύ τους τα τρία πηχάκια από την μέση με τον σπάγκο, και αφήνεις περίπου μισό μέτρο ακόμα να κρέμεται. 
Στην άκρη από το ένα πηχάκι στερεώνεις γερά το σύρμα, και το περνάς περιμετρικά γύρω από τον σκελετό του χαρταετού, κάνοντάς το μια στροφή σε κάθε πηχάκι, εκεί που έχεις κάνει την εγκοπή. Φρόντισε όπως θα γυρίζεις το σύρμα, οι αποστάσεις μεταξύ των άκρων από τα πηχάκια να διατηρούνται σταθερές, έτσι ώστε στο τέλος να έχεις ένα κανονικό εξάγωνο. 
Ακούμπησε το σκελετό πάνω στο χαρτόνι ή το πλαστικό, και το κόψε γύρω – γύρω του, αφήνοντας ένα περιθώριο 3-5 εκατοστών. Σε αυτό το σημείο, μπορείς ν’ αφήσεις την φαντασία σου ελεύθερη και να διακοσμήσεις την επιφάνεια του χαρτονιού όπως σου αρέσει, έτσι ώστε να έχεις ένα μοναδικό χαρταετό. 
Κατόπιν ξαναβάλε τον σκελετό πάνω στο χαρτόνι ή το πλαστικό, γύρισε τα περιθώρια προς τα μέσα και κόλλησέ τα με κολλητική ταινία. Σε δυο άκρα στερέωσε σπάγκο, για να δέσεις στην μέση του την ουρά. Η ουρά πρέπει να είναι 3-4 φορές μακρύτερη από το μήκος του αετού, έτσι ώστε να έχει σταθερότητα όταν πετάει. 

Την ουρά μπορείς να την κατασκευάσεις, από λωρίδες που θα έχεις κόψει από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά, τα οποία θα δέσεις στον σπάγκο σε απόσταση περίπου 15-20 εκατοστών το ένα από το άλλο. Στα αντίθετα άκρα από αυτά που έδεσες την ουρά, δένεις τα ζύγια. Εδώ πρέπει να προσέξεις λίγο παραπάνω. Όλη η επιτυχία για το πέταγμα του αετού, βρίσκεται στα ζύγια του. Τα ζύγια, είναι δυο κομμάτια σπάγκος δεμένος στο άκρα, που το καθένα ενώνεται με τον σπάγκο που άφησες να κρέμεται από το κέντρο του χαρταετού. Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο. Στο σημείο της ένωσης δέσε ένα γερό σπάγκο, την καλούμπα. Άσε να φυσήξει λίγο, πάρα φόρα με κόντρα τον αέρα και στείλε τον όσο πιο ψηλά μπορείς…

Αφού τα έμαθες όλα αυτά και τα έχεις κάνει στην εντέλεια, ήρθε η ώρα να τον σηκώσεις όλο υπερηφάνεια κι ενθουσιασμό, λες και πρόκειται να πιλοτάρεις Boeing. Προσπαθείς να τον σηκώσεις, προσπαθείς, τίποτα. Γιατί άραγε δε σου ...σηκώνεται; 

Πρόβλημα 1: Ο αετός δεν πετάει, τρέμει ή κάνει μεγάλους κύκλους και πέφτει κάτω:
Πιθανές λύσεις: 
Πρόσθεσε ουρά.
Κούνησε τα ζύγια για να αλλάξεις τη γωνία του αέρα.
Ο αέρας είναι πολύ δυνατός. 

Πρόβλημα 2. Ο αετός κοντράρει καλά στον αέρα αλλά ανεβαίνει με δυσκολία:
Πιθανές λύσεις: 
Κούνησε τα ζύγια ώστε να αλλάξεις τη γωνία του αέρα.
Αφαίρεσε ουρά.
Περίμενε να φυσήξει δυνατότερος αέρας.

Και βέβαια δεν ξεχνάμε ποτέ ότι:
Αποφεύγουμε να πετάμε χαρταετό κοντά σε σπίτια ή σε δρόμους γιατί μπορεί να "τρακάρει" σε καμιά κολώνα 
Δεν πετάμε χαρταετό κοντά σε δέντρα 
Αποφεύγουμε τα ηλεκτροφόρα καλώδια ­ γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ηλεκτροπληξίας. 
Φοράμε γάντια γιατί καθώς το σκοινί ξετυλίγεται πολύ γρήγορα μπορεί να πληγώσει τα χέρια.





 
Κατασκευή χαρταετού
Πώς να φτιάξετε ένα κλασικό εξάγωνο αετό
Υλικά για τον χαρταετό
Τρεις βέργες ή καλάμι ή κάποιο άλλο ελαφρύ ξύλο
Σπάγκος
Κόλλα
Χαρτί γλασέ σε χρώμα της αρεσκείας σας ή πολύ λεπτό νάιλον
Λεπτό σύρμα
Ταινία κολλητική
Χρωματιστά χαρτιά ή εφημερίδες για την ουρά
Κατασκευή χαρταετού
Παίρνουμε τα τρία ξύλα και τα κόβουμε όλα στο ίδιο μήκος (60- 80 εκατοστά). Ταδένουμε με τον σπάγκο στο κέντρο πολύ σφιχτά μεταξύ τους (το ένα πάνω στοάλλο).Αφήνουμε περίπου μισό μέτρο σπάγκο να κρέμεται.Χαρταετός 1: (c) paidorama.comΣτην άκρη του ενός ξύλου δένουμε σφιχτά το συρματάκι (εάν δεν έχετε χρησιμοποιήστεσπάγκο).Το περνάμε περιμετρικά στο σκελετό του χαρταετού δένοντας το σφιχτά γύρωαπό κάθε ξυλαράκι , σε μια εγκοπή που θα κάνουμε με ένα μαχαιράκι.Πρέπει να προσέξουμε καθώς θα δένουμε το σύρμα να διατηρούνται ίσες αποστάσειςανάμεσα στα ξύλα ώστε στο τέλος να έχουμε ένα κανονικό εξάγωνο.Χαρταετός 2: (c) paidorama.com
3.  
 
Βάζουμε τον σκελετό πάνω στο χαρτί ή στο πλαστικό και το κόβουμε γύρω γύρω στηνπερίμετρο του εξαγώνου αφήνοντας ένα περιθώριο ως 5 εκατοστά.Χαρταετός 3: (c) paidorama.comΕδώ ήρθε η ώρα να βάλετε το δικό σας στίγμα στον χαρταετό . μπορείτε να κολλήσετε ήνα ζωγραφίσετε ότι επιθυμείτε ,αρκεί να μην τον βαρύνετε πολύ…Αφού τον διακοσμήσουμε βάζουμε ξανά τον σκελετό πάνω στο χαρτί και διπλώνουμε ταπεριθώρια προς τα μέσα «αγκαλιάζοντας) το σύρμα σαν στρίφωμα. Το κολλάμε με κόλλαή ταινία.Χαρταετός 4: (c) paidorama.com
 
Σε δύο άκρα (β,γ)στερεώνουμε σπάγκο ώστε να δέσουμε στην μέση του την ουρά . Εδώχρειάζεται λίγη προσοχή ώστε αβ=αγ=γδ=βδ.Η ουρά πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 φορές μεγαλύτερη από το μήκος του χαρταετούέτσι ώστε ο χαρταετός μας να μπορεί να πετάει τέλεια.Την ουρά θα την φτιάξετε από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά μήκους περίπου 20 εκ.και θα τα δέσετε στον σπάγκο σε απόσταση 20 εκ. το ένα από το άλλο.Στα απέναντι άκρα από αυτά που δέσαμε την ουρά μας (ε ,ζ) θα δέσουμε τα ζύγια . Εδώχρειάζεται προσοχή γιατί είναι το σημαντικότερο κομμάτι του αετού μας. Θα δέσουμε 2κομμάτια σπάγκο στα άκρα ε& ζ και το καθένα θα ενωθεί με τον σπάγκο που αφήσαμε νακρέμεται στο κέντρο του αετού .Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο.Στο σημείο της ένωσης δένουμε την καλούμπα μας.Είστε έτοιμοι να αμολήσετε καλούμπα. Καλές πτήσεις και μην ξεχνάτε να μείνετε μακριάαπό τα σύρματα της Δ.Ε.Η…

Δεν υπάρχουν σχόλια: